Zeynep Elif YAMAK - Zümra Gülsima YETİMOĞLU -
Fatih ARSLAN
11 Ocak 2025
Modern hayatın etkisiyle bazı özgün yerel kültürel unsurların, korunması her geçen gün zorlaşmaktadır. Toplumların eğitim seviyesinin yükselmesiyle, binlerce yıllık süreçte oluşan sözlü kültür unsurları, anonimlik niteliğini kaybederek yok oluş sürecini yaşamaktadır. Anadolu’nun Türkleşmesi ve İslamlaşması sürecinde Doğu Karadeniz Bölgesi’ni hâkimiyet altına almaya çalışan Oğuz Boyu Çepniler, geldikleri ata yurtlarının inanışlarını bölgeye taşımışlardır. Bu inanışlar, uzun yıllar dilden dile aktarılmış olsa da modernleşmenin etkisiyle zayıflamaya, önemsenmemeye başlamıştır.
Trabzon Şalpazarı Çepnilerinde Eski Türk yeraltı inanışı cazılık’ın izleri her geçen gün aktarıcılarının hayattan ayrılması ve yeni nesillerin aldıkları eğitim gereği bu duruma kayıtsız kalmaları nedeni ile toplumsal hafızadan silinmektedir. Şalpazarı Çepnilerine ilişkin dil, tarih, halk bilimi alanlarında son dönemlerde yapılan araştırmaların sayısı artsa da bu çalışmaların dijital olanakları kullanarak bir kültür varlığı görünürlüğü kazanması, yeni edebi ürünlere dönüşmesi ve bu kültürel değerinin varlığından genç nesillerin haberdar edilip edilemeyeceği sorunu çözüm beklemektedir.